Những thực phẩm dễ gây ngộ độc khi đi du lịch

Lượng khách gia tăng đột biến vào dịp nghỉ lễ có thể khiến nhiều khu du lịch quá tải. Bác sĩ Đào Trần Tiến (Phó khoa Tiêu hóa, bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội) cho biết, các hàng quán phục vụ tích trữ nhiều đồ ăn; quy trình chế biến, bảo quản không đảm bảo vệ sinh có nguy cơ khiến du khách dễ bị ngộ độc thực phẩm. Nguyên nhân gây ngộ độc thường là do vi sinh vật có trong thức ăn; thức ăn bị biến chất; thực phẩm có hàm lượng chất bảo quản, chất phụ gia... vượt quá mức cho phép hoặc độc tố tự nhiên có trong thực phẩm. Nếu ngộ độc mức độ nhẹ, người bệnh có thể khỏe lại sau khoảng một tuần. Tuy nhiên, trường hợp nặng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Dưới đây là một số món ăn dễ gây ngộ độc, mọi người nên lưu ý khi đi du lịch theo gợi ý của bác sĩ Tiến.

Hải sản và động vật có vỏ sống

Hải sản có hàm lượng protein, đạm và khoáng chất cao nên nếu ăn nhiều, hệ tiêu hóa khó hấp thu và chuyển hóa hết, gây rối loạn tiêu hóa. Một số loại hải sản chứa chất độc gây nguy hại đến sức khỏe như tetrodotoxin có trong cá nóc, mực đốm xanh, bạch tuộc xanh, một số loài ốc biển (ốc tù và, ốc hương Nhật bản, ốc tù và gai miệng đỏ, ốc bùn, ốc ngọc...). Độc tố vi tảo saxitoxin thường trong các loài ốc biển (mặt trăng, ốc đụn, ốc trám...), sinh vật hai mảnh vỏ, một số loài cua. Mytilotoxin trong một số loài nhuyễn thể. So biển chứa đồng thời cả tetrodotoxins và saxitoxins có thể gây độc thần kinh rất mạnh, làm tê liệt cơ thể, ngừng tuần hoàn, dễ tử vong nếu không kịp thời cấp cứu.

Động vật có vỏ như hàu, sò, ngao, trai, hến, vẹm xanh... nuôi trong môi trường nước bị ô nhiễm, quá trình sơ chế không đảm bảo vệ sinh có thể nhiễm vi khuẩn noro gây nôn mửa, tiêu chảy. Trường hợp hàu, sò nhiễm khuẩn vibrio có thể gây ra bệnh tả với triệu chứng tiêu chảy, sốt cao, sốc nhiễm trùng, phồng rộp da, thậm chí tử vong nếu nhiễm trùng máu. Một số món ăn từ sứa như gỏi, nộm sứa... Nếu chế biến không đúng cách, độc tố sẽ xâm nhập cơ thể, nhẹ có thể gây dị ứng da, nặng hơn có thể dẫn tới đau đầu, tức ngực, vã mồ hôi, khó thở, buồn nôn.

Theo bác sĩ Tiến, các loại hải sản cần được lựa chọn khi còn tươi sống trước khi chế biến, sơ chế đảm bảo vệ sinh và nấu chín kỹ trước khi ăn để tránh ngộ độc thực phẩm. Mọi người không nên sử dụng hải sản đã ôi thiu, bảo quản lâu ngày do có nguy cơ nhiễm khuẩn cao. Độc tố của một số vi khuẩn hoặc chất độc tự nhiên như tetrodotoxins có thể chịu được nhiệt độ cao, dù đã được nấu chín, chế biến kỹ vẫn tồn lưu trong hải sản, gây ngộ độc sau ăn.

Hàu nuôi trong môi trường nước bẩn, quá trình sơ chế không đảm bảo vệ sinh dễ bị nhiễm khuẩn. Ảnh: Freepik

Thực phẩm đóng hộp

Một số người có thói quen mang theo thực phẩm đóng hộp khi đi du lịch. Tuy vậy, sản phẩm này vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây ngộ độc. Theo bác sĩ Tiến, thực phẩm giàu protein đóng trong hộp kín là môi trường cho loại vi khuẩn kỵ khí clostridium botulinum phát triển và tiết ra độc tố botulinum. Khi vào cơ thể, độc tố này gắn chặt vào các dây thần kinh, gây liệt toàn bộ các cơ, dễ dẫn đến suy hô hấp, thậm chí tử vong. Vì vậy, bạn nên lưu ý không sử dụng đồ hộp quá hạn sử dụng, vỏ hộp bị phồng hoặc bị lõm sâu, biến dạng, thay đổi màu sắc, mùi vị so với bản chất ban đầu.

Nấm